Geschiedenis
article | Temps de Lecture10 min
Ontdek in de buurt van Compiègne het versterkte kasteel van Pierrefonds, ontmanteld in de 17e eeuw en opnieuw uitgevonden in de 19e eeuw door de architect Viollet-le-Duc in een buitengewone herinterpretatie van de Middeleeuwen en de Renaissance. Er wacht je een architecturale schatkamer: de kapel, de binnenplaats en de kelders zullen je verstomd doen staan.
Het kasteel van Louis d'Orléans
Het kasteel van Pierrefonds werd gebouwd in 1397, in minder dan 10 jaar , op initiatief van Louis d'Orléans, zoon van koning Karel V en jongere broer van koning Karel VI. Hij ontving deze Valoisgronden als een apanage en maakte van het graafschap een strategisch belangrijke plek om de stad Parijs te verdedigen tegen Bourgondische en Engelse invallen (waarvan er veel waren tijdens de Honderdjarige Oorlog).
Louis d'Orléans kon Château de Pierrefonds en al zijn bolwerken, zoals Château de Coucy en Château de La Ferté-Milon, bouwen dankzij de bruidsschat die zijn vrouw, Valentine Visoncti, ter gelegenheid van hun huwelijk had geschonken.
Het kasteel van Pierrefonds is een van de meest geslaagde voorbeelden van laatmiddeleeuwse militaire architectuur.
© Scotome-CMN
Een tragisch lot
Na de dood van Louis d'Orléans, die op 23 november 1407 in Parijs werd vermoord door zijn neef Jan de Onverschrokkene, verhuisde Valentine Visconti naar haar kasteel in Blois en keerde nooit meer terug naar het graafschap Valois. Het kasteel bleef verbonden aan de kroon tot de regering van Lodewijk XIII, en ging van hand tot hand over naar Liga prinsen zoals de beroemde Antoine d'Estrées, vader van Gabrielle d'Estrées, de minnares van Henri IV.
Om de bolwerken van de prinsen die tegen de koning waren te verzwakken, liet Lodewijk XIII verschillende forten in het koninkrijk ontmantelen, waaronder het kasteel van Pierrefonds. In 1617 vertrouwde hij Richelieu de taak toe om het emblematische middeleeuwse kasteel te belegeren en te vernietigen met kanonskogels.
Het kasteel raakte in de vergetelheid, een steengroeve overwoekerd door klimop, en werd de ideale plek voor wandelaars. Het werd toen beschreven als een "romantische ruïne "...
© Médiathèque de l'architecture et du patrimoine
herboren als een feniks
Het kasteel werd herboren in de 19e eeuw. Sinds het beleg van Richelieu was de eerste belangrijke datum de classificatie als Historisch Monument in 1848.
Het duurde tot 1857 en de beslissing van een man die het lot van het kasteel veranderde: Napoleon III.
Nu je de oorsprong van het middeleeuwse kasteel kent, vertellen we je over de wedergeboorte!
© Pierre Coudert / Centre des monuments nationaux
Een ambitieus project in de handen van Viollet-le-Duc
In 1855 organiseerde keizer Napoleon III, gefascineerd door nieuwe industriële en moderne technologieën, de Wereldtentoonstelling in Parijs .
Dankzij het succes van deze tentoonstelling, die meer dan 5 miljoen bezoekers trok, liet de keizer zijn macht gelden door van het Château de Pierrefonds uit 1857 een etalage te maken voor de industriële en artistieke knowhow van Frankrijk.
Napoleon III besloot de romantische ruïnes van Pierrefonds om te toveren tot een keizerlijke residentie. Hij nam het advies van Prosper Mérimée aan en gaf Eugène Viollet-le-Duc de opdracht om het fort van Louis d'Orléans te restaureren en het te veranderen in een symbool van het Tweede Keizerrijk.
De restauratie duurde ongeveer dertig jaar.
Vanwege de vele restauratieprojecten die in Frankrijk en Europa werden uitgevoerd, stelde Eugène Viollet-Le-Duc Lucyan Wyganowski aan als hoofdarchitect voor het kasteel van Pierrefonds. Tijdens de restauratie voerde deze vertrouwde rechterhand meesterlijk het meesterwerk van de architect uit.
© Base regards / Centre des monuments nationaux
De Salle des Preuses, een architectonisch juweel
De Salle des Preuses is de meest emblematische zaal van het kasteel van Pierrefonds en is ongetwijfeld de sterzaal van het monument, zowel qua omvang als qua decoratie. Het gewelfde plafond in de vorm van een omgekeerde scheepsromp, de lengte van 53 meter, de hoogte van 12 meter en de breedte van 10 meter geven het de uitstraling van een balzaal.
© Colombe Clier - CMN
De wapencollectie van Napoleon III
Door zijn wapenkabinet te presenteren in een legendarisch kasteel, omarmde Napoleon III volledig de smaak van zijn tijd.
Hij reconstrueerde niet de wapenkamer van een kasteel, maar recreëerde de sfeer en omgeving van een middeleeuwse residentie door zijn collectie daar te installeren.
De keizer, die bekend stond om zijn interesse in technische vooruitgang, vooral op het gebied van artillerie, toonde een grote belangstelling voor antieke wapens.
Op dit gebied getuigen zijn verschillende aankopen van een zeer goede keuze. Volgens Viollet-le-Duc wilde de keizer dat Pierrefonds een museum van de Middeleeuwen zou worden, vergelijkbaar met het Gallo-Romeinse museum in Saint-Germain-en-Laye.
© Médiathèque de l'architecture et du patrimoine
Ballingschap
Met de val van het Tweede Keizerrijk in 1870 kwamen de restauratiewerkzaamheden tot stilstand. Het kasteel had al zijn definitieve silhouet, maar de inrichting was nog lang niet klaar.
De keizerlijke familie vertrok van Frankrijk naar Engeland, om nooit te kunnen genieten van het monument of de weelderige festiviteiten die er hadden kunnen worden georganiseerd.
Het kasteel, dat volledig werd gefinancierd door de keizer en de burgerlijke lijst, werd staatseigendom. Latere werkzaamheden beperkten zich tot onderhoud en reparaties.
Deze herinterpretatie van de middeleeuwen beperkte zich niet tot de buitenkant van het kasteel, maar omvatte ook de kamers, met hun geschilderde en met houtpanelen versierde decoraties:
- Deslaapkamer van de heer met zijn chronologische fries die het leven van een ridder voorstelt.
- De Salle des Preuses, met zijn dubbele open haard die de Salle des Preux in het kasteel van Coucy weerspiegelt.
- Het fantastische middeleeuwse bestiarium : chimera's, draken, zoveel dieren die je zullen verrassen!
© Philippe Berthé / Centre des monuments nationaux
Pierrefonds, theater van de Eerste Wereldoorlog
Het kasteel van Pierrefonds speelde een essentiële rol in de Eerste Wereldoorlog. Het diende als kazerne van de herfst van 1914 tot aan de Wapenstilstand.
We waren slechts vijftien kilometer van het front verwijderd en het dorp Pierrefonds werd een strategisch militair steunpunt. Soldaten werden er ingekwartierd, evenals ziekenhuizen en ambulances. Het kasteel kon tot 1.500 soldaten per nacht herbergen, terwijl de priorij, de thermale baden, het treinstation en de dorpsscholen een toestroom van gewonden kenden.
De soldaten namen de tijd om door het dorp te wandelen, naar Palesne te gaan voor een "chopine" of om het plezier van schilderen en muziek te herontdekken.
Archieffoto's tonen ook de ambachten, de "kunst van de loopgraven", die hielpen om de tijd te doden, zoals de toto (luizen)wedstrijden die in de Salle des Preuses werden georganiseerd.
© Association Soissonnaise 14-18
Graffiti: sporen van deze bezetting
De graffiti op het kasteel van Pierrefonds is de prachtige erfenis die deze soldaten hebben achtergelaten. Ze onthullen hun manier van leven, hun stemmingen en ook hun humor!
Je kunt ze ontdekken tijdens thematische rondleidingen.
Het kasteel van Pierrefonds wordt nu beheerd door het Centre des monuments nationaux en is het hele jaar geopend.
© Association Soissonnaise 14-18
Een filmset
Wist je dat het kasteel ook een uitgelezen decor is voor filmproducenten ? Als je je ogen open doet, kom je het zeker tegen in de Merlin-serie, Les Visiteurs 2 of Jeanne d'Arc van Luc Besson.
© Shine limited